The education system in Ukraine is different from that in Poland, which sometimes causes difficulties for employers for whom a specific level of education of the candidate may be important. In order to get to know and understand the most important differences, it is worth presenting the school system from the moment of the commencement of compulsory education, which is obligatory in Ukraine for 6-year-olds.
System edukacji na Ukrainie
System edukacji na Ukrainie jest odmienny od tego w Polsce, co niekiedy nastręcza trudności pracodawcom, dla których określony stopień wykształcenia kandydata może mieć znaczenie. Żeby poznać i zrozumieć najważniejsze różnice, warto przybliżyć układ szkolnictwa od momentu rozpoczęcia obowiązku pobierania nauki, która na Ukrainie obowiązkowa jest dla 6-latków. Obecnie po reformie edukacji wprowadzonej w 2017 r. edukacja trwa 12 lat (poprzednio 11) i realizowana jest na 3 poziomach:
- Szkoła początkowa – 4 lata (od września 2018 r.)
- Szkoła podstawowa (gimnazja) – 5 lat (od 2022 r.)
- Starsza szkoła – pełne wykształcenie średnie (licea, szkoły zawodowe) – 3 lata (od 2027 r.)
W przypadku studiów, absolwent ukraińskiej szkoły średniej może zdecydować się na tzw. studia krótkie, które trwają 3-4 lata (w przypadku ukończenia 9-letniej szkoły) albo 2-3 lata (po ukończeniu 11-letniej pełnej szkoły średniej). Kończą się one uzyskaniem dyplomu młodszego specjalisty, który w efekcie wspomnianej reformy edukacji został zastąpiony dyplomem młodszego bakaławra. Oba dokumenty potwierdzają ten sam poziom wykształcenia i nadają te same uprawnienia, jednak w Polsce nie mają swojego odpowiednika w systemie szkolnictwa wyższego. Ze względu na fakt, że w polskich szkołach wyższych nie prowadzi się tego typu kształcenia, w tym przypadku nostryfikacja nie jest możliwa, a co za tym idzie nie można potwierdzić równoważności dyplomów z takimi tytułami z potencjalnymi polskimi odpowiednikami. Na potrzeby CV i przyszłego pracownika w Polsce, trudno jednoznacznie zakwalifikować tego typu wykształcenie jako wyższe, nie jest to jednak także analogia wykształcenia średniego.
Równoważność dyplomu licencjata i magistra Ukrainy i Polski
Kolejną opcją dla osoby, która ukończyła ukraińska szkołę średnią, są studia pierwszego stopnia. Trwają one przeważnie 4 lata i kończą się uzyskaniem dyplomu bakaławra, który daje na Ukrainie prawo do aplikowania na studia drugiego stopnia. W kontekście dalszego pobierania nauki w Polsce, zgodnie z polskimi przepisami dyplom ukończenia studiów na Ukrainie, dający prawo do kontynuacji kształcenia na studiach drugiego stopnia w rodzimym kraju, uprawnia również w Polsce do rozpoczęcia kształcenia na studiach drugiego stopnia. Natomiast stwierdzenie równoważności dyplomu bakaławra z jego polskim odpowiednikiem do innych niż naukowe celów jest możliwe jedynie w drodze nostryfikacji. Niemniej jednak taki stopień wykształcenia może być przez kandydata wpisany do polskiego CV jako analogia wykształcenia wyższego w Polsce.
Absolwent studiów pierwszego stopnia może rozpocząć studia drugiego stopnia lub studia jednolite. Studia drugiego stopnia trwają od 1-2 lata i kończą uzyskaniem dyplomu magistra, z kolei studia jednolite trwają 5-6 lat i kończą uzyskaniem dyplomu specjalisty. Obydwa te dyplomy, jeśli były uzyskane przed dniem 20 czerwca 2006 r., są uznawane za równoważne z ich polskimi odpowiednikami na podstawie umów międzynarodowych. Natomiast jeżeli data ich wydania przypada po ww. terminie, stwierdzenie równoważności ukraińskich dyplomów z ich polskimi odpowiednikami jest możliwe jedynie w drodze nostryfikacji. Bez wątpienia jednak tytuły magistra, jak i specjalisty mogą być potraktowane jako analogia magistratury z polskiego systemu edukacji. Warto wiedzieć, że w przypadku dyplomów uzyskanych w zawodach regulowanych w Polsce, tj. zawodzie lekarza, lekarza dentysty, farmaceuty, pielęgniarki, położnej, lekarza weterynarii i architekta – niezależnie od daty ich wydania – potwierdzenie równoważności możliwe jest jedynie po przeprowadzeniu procedury nostryfikacji.
